فاطمه (س): دریای فضائل
فاطمه (س): دریای فضائل
در قرآن کریم آمده است:
«مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ * بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ»
«[خداوند] دو دریا را روان کرده که با هم می‌پیوندند؛ میان آن دو، سدّی [الهی] است که هیچ‌یک بر دیگری تجاوز نمی‌کند.»
(سوره رحمن، آیات ۱۹–۲۰)
حضرت امام جعفر صادق (ع) در چندین روایت فرموده‌اند:
«منظور از این دو دریا، حضرت علی (ع) و جناب فاطمه (س) هستند. این دو، دریاهایی عمیق‌اند که هیچ‌یک نمی‌تواند در حق دیگری تجاوز یا ظلمی روا دارد؛ و میان ایشان واسطه‌ای است که همان ذات گرامی رسول اکرم (ص) است. و ثمرهٔ این دو دریای عمیق، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) هستند.»
(تفسیر اهل بیت، ج ۱۵، ص ۴۰۲)
در تفسیر این آیات، روایتی بسیار برجسته نیز نقل شده است:
روزی عبدالرحمن بن عوف زهری و عثمان بن عفان نزد پیامبر اکرم (ص) آمدند. عبدالرحمن گفت:
«ای رسول خدا! آیا برای من عقد فاطمهٔ دخترتان را می‌خوانید؟ مهریه‌ام را صد شتر مادهٔ سیاه، همراه با شترهایی با چشمان آبی که بارِ پارچه‌های سفید مصر بر دوش دارند، به همراه ده هزار دینار می‌دهم.»
چون هر دو اینان از اثرومندان بودند، عثمان هم گفت:
«من هم همین مقدار می‌دهم، و من پیش از عبدالرحمن مسلمان شده‌ام.»
پیامبر اکرم (ص) از این سخنان خشمگین شدند، مشتی از شن‌ها برداشتند و به سوی ایشان پرتاب کردند، فرمودند:
«آیا شما با مال خود مرا تهدید می‌کنید؟»
در همان لحظه، آن شن‌ها به مرواریدهایی بزرگ تبدیل شدند؛ و هنگامی که ارزش هر یک از آن مرواریدها سنجیده شد، برابر با کل ثروت آن دو نفر بود.
همان‌موقع جبرئیل (ع) نازل شد و فرمود:
«ای احمد! خداوند متعال سلامتی بر تو می‌فرستد و می‌فرماید: «به سوی علی بن ابی طالب برو، زیرا مَثَل او همچون کعبه است که مردم برای حج به سوی او می‌آیند، اما خود او به سوی کسی نمی‌رود.»
«و خداوند مرا فرمان داد که به رضوان، نگهبان بهشت، دستور دهم چهار باغ بهشت را آرایش دهد؛ و به درخت طوبی و سدره المنتهی فرمان داد که لباس و زیورهای نو برگیرند؛ و به حورالعین دستور داد که آراسته شده، زیر درخت طوبی و سدره المنتهی ایستاده باشند.**
«و به فرشته‌ای به نام راحیل—که نازک‌ترین، فصیح‌ترین و زیباترین فرشتگان است—دستور داد که بر لبهٔ عرش حاضر شود. پس از حضور تمام فرشتگان، به من فرمان شد که منبری از نور برپا کنم و به راحیل دستور دهم بر آن برود.**
(نازل شد و بر منبر رفت و خطبه‌ای فصیح دربارهٔ عقد نکاح خواند.)
«سپس عقد حضرت فاطمهٔ زهرا (س) و حضرت علی (ع) خوانده شد، و مهریه‌شان —برای همیشه تا روز قیامت— «خمس» (یک‌پنجم) اموال جهان برای فاطمه و فرزندانش قرار یافت.**
«من و میکائیل (ع) گواه این عقد بودیم، و خود خداوند متعال ولیّ فاطمه (س) بود. و فرمان داد که آنچه از زیور، لباس و عطر در درخت طوبی و سدره المنتهی بود، بین حورالعین تقسیم شود؛ و آن‌ها از آن تا روز قیامت فخر کنند.**
«و خداوند متعال به تو فرمان داد که در زمین، عقد فاطمه (س) را خودت بخوان.»
«و به عثمان بگو: آیا تو در قرآن سخن من را نشنیده‌ای؟**
«مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ بَیْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا یَبْغِیانِ؟»
«و آیا سخن من را در قرآن نشنیده‌ای؟
«وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً؟»
«و اوست که از آب، انسان را آفرید و او را [در قالب] نسب و صهر [خانوادگی] قرار داد.» (سوره فرقان، آیه ۵۴)
(یعنی مصداق این آیات، حضرت علی (ع)، فاطمهٔ زهرا (س) و ذات پیامبر اکرم (ص) است؛ و غیر از ایشان، کسی در این فضیلت شریک نیست.)
پس از شنیدن این سخنان جبرئیل (ع)، رسول خدا (ص) عمار بن یاسر، سلمان و عباس را فراخواندند و به حضرت علی (ع) فرمودند:
«خداوند مرا فرمان داد که عقد دخترم فاطمه را با تو بخوانم.»
(تفسیر اهل بیت، ج ۱۵، ص ۴۰۴؛ دلائل الإمامة، ص ۱۲)
در روشنایی این آیات و روایات، آشکار می‌شود که خداوند متعال، حضرت فاطمهٔ زهرا (س) و حضرت امیرالمومنین علی (ع) را دو دریای بی‌کرانِ فضیلت قرار داده است؛ و خانوادهٔ ایشان، بهترین خانوادهٔ بشریت است. عقد ایشان را خود خداوند در آسمان راه‌اندازی کرد و در زمین، پیامبر اکرم (ص) بر اساس فرمان الهی، آن را خواند.
بنابراین، هیچ‌کس نمی‌تواند با حضرت فاطمهٔ زهرا (س) برابری کند، و جز امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع)، کسی شایستگی هم‌شانی و هم‌کُفُویی با ایشان را ندارد. در این باره، روایات بسیار دیگری نیز وجود دارد که در اینجا ذکر نشده‌اند.
