فاطمه (س)؛ حقیقت شب قدر

حضرت امام جعفر صادق (ع) در تفسیر آیه «لیلة القدر» از سوره قدر فرمودند:
«اللَّیْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ، فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةً حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَکَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ، وَ إِنَّمَا سُمِّیَتْ فَاطِمَةً لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا»
«لیلة القدر همان فاطمه (س) است و قدر یعنی خداوند. پس هر کس فاطمه (س) را به‌حقیقت آن شناخت، در واقع شب قدر را دریافت کرده است. و تنها به این دلیل فاطمه نام گرفت که مخلوقات از شناخت حقیقی او محرومند.»
(بحارالأنوار، جلد ۴۳، صفحه ۶۵)

این روایت، جنبهٔ مهمی از عقیدهٔ شیعه را برجسته می‌کند که در آن، اهل بیت (ع)—به‌ویژه حضرت فاطمه زهرا (س)—را واسطهٔ رحمت الهی و معراج شناخت و معرفت الهی دانسته‌اند. این حدیث همچنین به وجود نورانی حضرت فاطمه (س) اشاره دارد، که درک حقیقت آن، جز برای معصومین (ع)، برای کسی میسر نیست.

بنابراین، این روایت صرفاً یک مسئلهٔ تفسیری نیست، بلکه بیانگر عمق عرفان، حقیقت توحید و ذات ولایت است؛ جایی که راز شب قدر در ذات مقدس فاطمه زهرا (س) پنهان شده است. هر کس عظمت حضرت فاطمه (س) را درک کند، برکت شب قدر را به دست آورده است. اما این حقیقت به‌طور کامل قابل درک نیست. از این‌رو، حداقل وظیفهٔ ماست که صفات ظاهری و سیرهٔ اخلاقی «شاهزادهٔ کائنات (س)» را بشناسیم، درک کنیم و تمام تلاش خود را به کار ببندیم تا طبق آن عمل نماییم.