فاطمه (س): بهترین الگوی عمل
فاطمه (س): بهترین الگوی عمل
خداوند متعال در قرآن مجید فرمود:
«وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا»
«ای پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)! خاندان خود را به نماز فرمان بده و در این کار استوار بمان.» (سوره طه، آیه ۱۳۲)
در تفسیر این آیه، روایات فراوانی نقل شده که مضمون آن این است که این فرمان بهطور ویژهای به پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) برای تأکید بر نماز برای اهل بیتش (علیهمالسلام) نازل شده است. همانطور که در تفاسیر آمده: «خداوند متعال به پیامبرش فرمود: این فرمان نماز را بهطور خاص بر اهل بیتت تطبیق ده و دیگران را در آن شریک مکن، تا مردم از جایگاه رفیع و عظمت اهل بیت در نزد خداوند آگاه شوند. زیرا پیش از این، فرمان نماز به تمام مردم داده شده بود که اهل بیت نیز در آن شامل میشدند، اما اینبار بهصورت ویژهای اهل بیت را مخاطب فرمان قرار داده است.»
وقتی این آیه نازل شد، حضرت رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) هر روزه در وقت نماز صبح به درِ خانه حضرت علی (ع) و جناب فاطمه (س) میآمد و فرمود:
«السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ»
و آندو نیز در پاسخ میگفتند:
«السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ، یَا رَسُولَ اللَّهِ!»
سپس پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) دستهای خود را بر دو قلاب در گذاشته و فرمود:
«الصَّلَاةَ، الصَّلَاةَ! یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ! إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا»
«نماز، نماز! خداوند شما را رحمت فرماید! خدای تعالی خواسته تا هرگونه پلیدی را از شما، اهل بیت، دور کند و شما را پاک و پاکیزه سازد — همانطور که شایستهی شماست.» (سوره احزاب، آیه ۳۳)
این کار از سوی پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) تا زمان رحلتش به همین شکل ادامه یافت. (بحارالأنوار، ج ۳۵، ص ۲۰۷ و ج ۲۵، ص ۲۱۹؛ تأویل الآیات الظاهره، ص ۳۱۶؛ وسائلالشیعه، ج ۱۲، ص ۷۲)
بر اساس این آیه و روایات متعدد در تفسیر آن، روشن میشود که فرمان ویژهی نماز برای حضرت زهرا (س) و اهل بیت اطهار (ع) به این معنا نبود که (خداوند از این گمان نزدیک نمیدارد!) اهل بیت ممکن بود نسبت به نماز توجهی نداشته باشند؛ بلکه هدف الهی نمایاندن جایگاه والا و برتری ایشان نسبت به دیگران بود. همانگونه که در روایتی دیگر، حضرت امام رضا (ع) ضمن برشماردن دوازده نمونهی «اصطفاء» (برگزیدگی اهل بیت) در قرآن، این آیه را بهعنوان آخرین نمونه از این برتریها برشمرده و فرمودهاند:
«وَ مَا أَکْرَمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَحَدًا مِنْ ذَرَارِیِّ الْأَنْبِیَاءِ بِمِثْلِ هَذِهِ الْکَرَامَةِ الَّتِی أَکْرَمَنَا بِهَا وَ خَصَّنَا مِنْ دُونِ جَمِیعِ أَهْلِ بَیْتِهِ»
«خداوند عزّوجل هیچیک از ذریهی پیامبران و اهل بیت آنها را چنین اکرامی نکرده که ما را با آن نوازش فرموده و ما را از میان تمام اهل بیت خود ویژه کرده است.» (بحارالأنوار، ج ۲۵، ص ۲۳۳؛ الإمالی صدوق، ص ۵۳۳)
در پرتو این بحثها آشکار میشود که خداوند متعال با مخاطب قرار دادن ویژهی اهل بیت (ع) در احکام خود، میخواهد بگوید: «این عزیزان هستند که واقعاً بر فرمانها و قوانین مرا عمل میکنند؛ لذا همهی انسانها باید سیرت و رفتار ایشان را الگو و نمونهی زندگی خود قرار داده و به این سان به مقام موفقیت و نجات دست یابند.»
