فاطمه (س)؛ صالحهٔ بارگاه الهی

در قرآن مجید فرموده شده است:
«وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا»
«و هر که خدا و رسول (ص) را اطاعت کند، با آنانی است که خداوند بر آنان نعمت فرستاده، از پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحین؛ و اینان همراهان بسیار نیکویی‌اند.» (سوره نساء، آیه ۶۹)

در این باب، انس بن مالک می‌گوید:
یک روز پیامبر اکرم (ص) در نماز صبح مشغول بودند و در محراب چون ماهِ درخشان ایستاده بودند. پس از نماز، من عرض کردم:
«اگر خدمت شما را مناسب باشد، لطفاً تفسیر این آیه را فرمایید.»

حضرت فرمودند:
«منظور از “نبیین”، من هستم؛ از “صدیقین”، علی بن ابی طالب (ع)؛ از “شهدا”، عموی من حمزه (ع)؛ و از “صالحین”، دخترم زهرا (س) و دو پسر او، حسن (ع) و حسین (ع) هستند.»

این سخنان را که شنید، عباس، عموی پیامبر (ص)، از گوشه‌ای از مسجد برخاست و نزد حضرت آمد و عرض کرد:
«آیا من و شما، علی، فاطمه، حسن و حسین، همه از یک سرچشمه نیستیم؟»

پیامبر (ص) فرمودند: «منظورت چیست، عمو جان؟»
عباس گفت: «شما نام من را بر نخاستید و به من این شرف نپرداختید!»

رسول خدا (ص) فرمودند:
«عمو جان، حق می‌گویی؛ من و تو و علی و حسن و حسین، همگی از یک سرچشمه (نسل) هستیم. اما خداوند ما را آن‌گاه آفرید که هنوز این آسمان‌های بلند وجود نداشتند، نه این زمین گسترده شده بود، نه عرش، نه بهشت، نه دوزخ. ما در آن زمان در حال تسبیح و تقدیس خداوند بودیم، در حالی که هیچ مخلوق دیگری نبود که تسبیح و تقدیس کند.

هنگامی که خداوند ارادهٔ آفرینش را کرد، نخست نور من را آفرید، و از نور من عرش را خلق نمود؛ بنابراین نور عرش از نور من است، و نور من از نور خداوند.
سپس نور علی بن ابی طالب (ع) را آفرید و از آن نور فرشتگان را خلق کرد؛ پس نور فرشتگان از نور علی (ع) است، و نور علی از نور خداوند.
پس از آن نور دختر من فاطمه (س) را آفرید و از آن نور آسمان‌ها و زمین را ساخت؛ بنابراین نور آسمان‌ها و زمین از نور فاطمه (س) است، و نور فاطمه از نور خداوند؛ و فاطمه (س) بر آسمان‌ها و زمین برتری دارد.

سپس نور حسن (ع) را خلق کرد و از آن نور خورشید و ماه را پدید آورد؛ پس نور خورشید و ماه از نور حسن (ع) است، و نور حسن از نور خداوند؛ و حسن (ع) بر خورشید و ماه افضل است.

سپس نور حسین (ع) را آفرید و از آن نور بهشت و حورالعین را خلق نمود؛ بنابراین نور بهشت و حورالعین از نور حسین (ع) است، و نور حسین از نور خداوند؛ و حسین (ع) بر بهشت و حورالعین برتر است.

سپس خداوند با قدرت خود، تاریکی را آفرید و آن را جلوی چشمان فرشتگان گسترَد. در این هنگام فرشتگان عرض کردند:
«ای پروردگارِ پاک و مقدّس! از زمانی که این اشباح (نورهای پنج‌تن) را شناختیم، هیچ چیز بدی ندیده‌ایم. سوگند به مقام ایشان که ما را از این بلا رهایی بخش!»

در این لحظه، خداوند چراغ‌های رحمت را آفرید و آن‌ها را بر لبه‌های عرش نصب کرد. فرشتگان پرسیدند:
«پروردگار! این فضل و نور متعلق به چه کسی است؟»

خداوند فرمود:
«هَذِهِ الْأَنْوَارُ… فَقَالَ: هَذَا نُورُ أَمَتِی فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ، فَلِذَلِکَ سُمِّیَتْ أَمَتِیَ الزَّهْرَاءَ، لِأَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرَضِینَ بِنُورِهَا ظَهَرَتْ. وَهِیَ ابْنَةُ نَبِیِّی وَزَوْجَةُ وَصِیِّی وَحُجَّتِی عَلَى خَلْقِی. أُشْهِدُکُمْ یَا مَلَائِکَتِی أَنِّی قَدْ جَعَلْتُ ثَوَابَ تَسْبِیحِکُمْ وَتَقْدِیسِکُمْ لِهَذِهِ الْمَرْأَةِ وَشِیعَتِهَا إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.»
«این نور، نور بندگی من فاطمهٔ زهراست؛ به همین دلیل من او را “زهرا” نامیدم، زیرا آسمان‌ها و زمین‌ها با نور او آشکار شدند. او دختر نبی من و همسر وصی من است و حجت من بر مخلوقاتم. من شما را، ای فرشتگان، گواه گرفته‌ام که پاداش تسبیح و تقدیس شما را تا روز قیامت به این زن و شیعیانش عطا کرده‌ام.»

در این لحظه، عباس از جای خود برخاست و به پیشانی حضرت علی (ع) بوسه زد و گفت:
«یَا عَلِیُّ! لَقَدْ جَعَلَکَ اللَّهُ حُجَّةً بَالِغَةً عَلَى الْعِبَادِ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.»
«ای علی! خداوند تو را حجتی روشن و قاطع بر بندگانش تا روز قیامت قرار داده است.»

(تفسیر اهل بیت، جلد ۳، صفحه ۲۸۶؛ بحارالانوار، جلد ۲۵، صفحه ۱۶)